Hayatımıza katmamız gereken bir kavram: "Ambidexterity"

Bugün şu an sizi "Ambidexterity" ile tanıştırmak istiyorum. Genellikle bir bireyin ya da bir organizasyonun iki farklı yeteneği bir arada sürdürebilme kapasitesini ifade eder.

Dilimizde 5 parmağında beş marifet, yada futbolda hem sol ayağını hem sağ ayağını kullanabiliyor gibi söylemleri duymuşsunuzdur. Ambidexterity, bir kişi için kullanırsak hem sağ hem sol elini kullanabilme yeteneği (mevcut yetkinliklerin tamamı) anlamına gelirken, bir organizasyon içinse hem mevcut işleri etkili bir şekilde sürdürebilme (bugün) hem de gelecekteki fırsatları keşfetme ve realize etme yeteneğini (yarın) ifade eder.

Bu blog yazısında, ambidexterity' nin tanımı, gerçek hayattan örnekler, şirketler olarak buraya ulaşmak için neler yapmak gerekir ona odaklanacağız.

Ambidexterity: Temsili Şirket Yetenekleri

Ambidexterity Nedir?

Ambidexterity, sözlük anlamı olarak iki elin becerilerini aynı anda kullanabilme yeteneği anlamına gelir. Bu terim, özellikle iş dünyasında bir organizasyonun hem mevcut işlerini etkili bir şekilde yürütme hem de gelecekteki fırsatları değerlendirme yeteneğini ifade etmek için kullanılır.

Etymology. The word "ambidextrous" is derived from the Latin roots ambi-, meaning "both", and dexter, meaning "right" or "favorable". Thus, ambidextrous is literally "both right" or "both favorable".

İki ana türü vardır: yapısal ambidexterity ve stratejik ambidexterity.

• Yapısal Ambidexterity: Bu tür, organizasyonun iç yapısını ifade eder. Organizasyon, mevcut işleri yönetirken aynı zamanda yenilikçi projelere veya yeni fırsatlara yönelik birimleri içerir.

• Stratejik Ambidexterity: Bu tür, organizasyonun stratejik düzeyde hem mevcut işleri optimize etme hem de gelecekteki fırsatları keşfetme yeteneği anlamına gelir. Stratejik ambidexterity, organizasyonun uzun vadeli başarısı için önemli bir faktördür.

Ambidexterity' nin Ortaya Çıkışı: Ambidexterity kavramı, özellikle iş dünyasında hızla değişen koşullar ve rekabetin artmasıyla ortaya çıkmıştır. Geleneksel bir yapıya bağlı kalmak, organizasyonların sürdürülebilir rekabet avantajını kaybetmelerine neden olabilir. Bu nedenle, organizasyonlar hem mevcut işleri yönetirken hem de gelecekteki fırsatları değerlendirme ihtiyacını anlamışlardır.

Ambidexterity'nin Uygulanması: Ambidexterity, organizasyonların hem iç yapılarını hem de stratejilerini dönüştürmelerini gerektirir. Bunun için sıralanan adımlar ile kısıtlı kalmamak kaydı ile şu adımlar atılabilir:

• Mevcut süreçleri anlamak ve iyileştirmek

• Pazar araştırmaları ve gelecek planları yapmak

• Strateji geliştirme ve planlama çalışmaları yapmak

• Farklı birimler arasında etkileşimi artırmak ve bilgi paylaşımını teşvik etmek.

• Yenilikçi projelere yatırım yapacak birimleri oluşturmak.

• Çalışanlara eğitim ve geliştirme fırsatları sunarak esnek yetenekler kazandırmak.

• Stratejik planlamada hem mevcut işlere odaklanmayı hem de gelecekteki fırsatları göz önünde bulundurmayı sağlamak.

• Yeteneklerin farkına varmak ve onları geliştirmek

• Kurumsal performansı sadece finansal değil, müşteri, iç işleyiş ve öğrenme&gelişim alanlarında takip etmek

• Sadece geçmişe değil geleceğe de odaklanmak

Gerçek Hayattan Bazı Örnekler:

• Apple: Hem mevcut ürünleri (iPhone, MacBook) geliştirirken hem de gelecekteki teknoloji trendlerini öngörerek yeni ürünler (Apple Watch, AirPods) çıkaran bir örnek. Apple' ı daha fazla anlatmaya gerek yok kanaatimce

• Toyota: Hem günlük üretim faaliyetlerini optimize ederken hem de sürekli olarak üretim süreçlerini geliştiren ve yenilikçi araçlar üreten bir örnek. Toyota, yeni yol haritası çerçevesinde 2026 yılına kadar 10 yeni elektrikli model daha tanıtmayı ve 2026’da yıllık olarak 1.5 milyon adet tam elektrikli araç satmayı planlıyor.

• Tüpraş‘ın açıklamasında şunlar kaydedildi: “İzmit rafinerisinde bulunan fuel oil dönüşüm tesisimizde, teknik olarak 5 yılda bir yapılması gereken periyodik bakım çalışması 1 Mart itibarıyla başlayacak olup, 92 gün duruş planlanmıştır. Duruş nedeniyle üretimde yaşanacak azalmanın ithalat ile kompanse edilmesiyle nihai satış hacmine doğrudan bir etki öngörülmemekle birlikte, üretim azalışına bağlı olarak toplam 196 milyon dolar tutarında FAVÖK kaybı beklenmektedir. Diğer taraftan Tüpraş, Stratejik Dönüşüm Planı kapsamında 2035'e kadar yaklaşık 5 milyar dolar, 2050'ye kadar ise toplamda 10 milyar dolar tutarında yatırım hedeflediğini açıkladı.

• ...bu örnekleri çoğaltabiliriz ancak burada önemli olan bugün iyi işler çıkarırken yarının ve pazarın beklentilerini anlama ve onları şekillendirerek hayata geçirmek yatıyor..

Pazar araştırması yapmayan, tüketici ile konuşmayan, çalışanlarını dinlemeyen, teknolojiyi takip etmeyen, hissedarların ve karar vericilerin kendini geliştirmediği şirketler, ne kadar para kazanırsa kazansın tarihin tozlu raflarında yerini almaya mecburdurlar.

Ambidexterity ve Şirketler: Nasıl Anlarız?

• İş Sonuçları: Ambidexterity' yi benimseyen şirketler genellikle hem kısa vadeli karlılık hem de uzun vadeli büyüme konusunda başarılı sonuçlar elde ederler.

• İnovasyon: Şirket, yeni ürün ve hizmetler geliştirme konusunda aktifse, bu stratejik ambidexterity' nin bir göstergesi olabilir.

• Çalışan Yetenekleri: Ambidexterity, esnek ve çok yönlü yeteneklere sahip çalışanları gerektirir. Bu nedenle, şirketin çalışan gelişimine ve eğitimine verdiği önem bu stratejiyi destekleyebilir.

• Strateji: Operasyonel mükemmellik ve ürün/hizmet liderliğine oynayabilirler.

Ambidexterity, organizasyonlar için rekabet avantajı sağlayan bir stratejik yaklaşım olarak öne çıkmaktadır. Bu stratejiyi benimseyen şirketler, değişen dünya koşullarına daha iyi adapte olabilir ve sürdürülebilir bir başarı elde edebilirler.

Peki sizin şirketiniz "ambidexterity'k mi?